Permanenza di motivi proverbiali classici nelle culture moderne: alcuni esempi

Autores

  • Renzo Tosi Università di Bologna (Itália)

DOI:

https://doi.org/10.24277/classica.v17i17/18.400

Palavras-chave:

Filologia clássica, literatura grega e latina, provérbios, sentenças medievais, adágios, paremiógrafos.

Resumo

Muitos provérbios que ora circulam nas diversas línguas européias têm antecedentes clássicos. Às vezes é possível traçar uma linha de continuidade entre o mundo grego clássico ou mesmo entre o mundo do Oriente Próximo e as modernas literaturas; outras vezes, os provérbios modernos originam-se de um tópos clássico modificado durante o período medieval e podem, inclusive, utilizar uma nova imagem ou podem exibir um desvio semântico quando comparados com o original. Por fim, a difusão dos antigos provérbios no mundo moderno pode dever-se ao fato de que foram reutilizados durante o Humanismo. Essa é a forma mais comum (mas não a única!) pela qual os provérbios e modos de expressão da época clássica passaram a fazer parte do patrimônio moderno dos provérbios. Um último caso digno de menção é o das muitas passagens famosas da Literatura Latina que, recebida como máximas, adquiriram um valor proverbial, às vezes com variações e enganos.

Downloads

Os dados de download ainda não estão disponíveis.

Biografia do Autor

  • Renzo Tosi, Università di Bologna (Itália)
    Dipartamento di Filologia Classica e Medioevale

Referências

ARTHABER, A. A. Dizionario comparato di proverbi e modi proverbiali. Milano: Ulrico Hoepli, 1929.

BATTAGLIA, S. B. Grande Dizionario della língua italiana, I-XXI. Torino: Utet, 1961-2002.

BAYER, K. B. Nota bene! Das lateinische Zitatenlexikon. München-Zürich: Artemis &. Winkler, 1994.

BOGGIONE, V. B.; MASSOBRIO, L. M. Dizionario dei proverbi. I proverbi italiani organizzati per temi. Torino: Utet, 2004.

BÜHLER, W. B. Zenobii Athoi Proverbia, I (Prolegomena). Gottingae: Vandenhoeck & Ruprecht, 1987.

CORREAS, G. C. Vocabulario de refranes y frases proverbiales y otras formulas comunes de la lengua castellana. Madrid, 1924

GAAL, G. v. G. Sprichwörterbuch in sechs Sprachen. Neuhandelsleben, 1839.

GIUSTI, G. G.; CAPPONI, G. C. Dizionario dei proverbi toscani. Milano, 1956.

GRODZENSKAJA, T. G. Proverbi della Rússia. Milano, 1968.

HERHOLD, L. H. Lateinischer Wort- und Gedankenschatz. Hannover, 1887.

HILNER, J. H. Gnomologium Graecolatinum vel sententiarum Graecarum. Lipsiae, 1606.

KRUMBACHER, K. K. Mittelgriechische Sprichwörter, Sitzungsberichte der philosophisch-philologischen und der historischen Classe der königlich bayerischen Akademie der Wissenschaften. München, 1894.

LACERDA, R. Cortes de; LACERDA, H. de Rosa Cortes de; SANTOS DE ABREU, E. Dicionário de Provérbios. Lisboa: Contexto Graf, 2000.

MANUZIO, P. M. Adagia optimorum utriusque linguae scriptorum omnia. Ursellis, 1603.

MORAWSKI, J. M. Proverbes français anterieurs au XV siécle. Paris, 1925.

MOTA, L. M. Adagiário Brasileiro. Pref. P. Rónai. São Paulo, 1987.

SARTORIUS, J. S. Adagiorum Chiliades sive Sententiae proverbiales Latinae, Graecae et Belgicae, ex praecipuis auctoribus collectae ac brevibus notis illustratae, ex rec. Cornelii Schrevelii. Lugduni Balavorum, 1656.

SCHWAMENTHAL, R. Schw.; STRANIERO, M. L. S. Dizionario dei proverbi italiani. Milano: Rizzoli, 1991.

STRØMBERG, R. S. Greek Proverbs. Gøteborg, 1953.

TRICOMI, G. T. A Handbook of English Proverbs. Calania, 1900.

VIDUA, J. P. V. Adagia. Francofurli, 1646.

WALTHER, H. W. Lateinische Sprichwörter und Sentenzen des Mittelalters in alphabetischer Anordnung, I-V. Göttingen, 1963-1967.

WALTHER, H. W. Lateinische Sprichwörter und Sentenzen des Mittelalters und der frühen Neuzeit, I-III, Göttingen, 1982-1986.

WANDER, F. W. W. Deutsches Sprichwötter-Lexikon, I-V. Leipzig, 1867-1880.

ZEPPINI, Bolelli, A. Z. B. Proverbi italiani. Firenze, 1989.

Publicado

2005-12-02

Edição

Seção

Artigos

Como Citar

Tosi, R. (2005). Permanenza di motivi proverbiali classici nelle culture moderne: alcuni esempi. Classica - Revista Brasileira De Estudos Clássicos, 17(17/18), 293-307. https://doi.org/10.24277/classica.v17i17/18.400